Er zijn twee verschillende categorieën achtbanen: Stalen en houten achtbanen. Deze twee verschillende categorieën zijn weer onder te verdelen in andere verschillende soorten. Hieronder zal je alle verschillende soorten achtbanen vinden zodat je voortaan altijd weet met welke achtbaan je te maken hebt.
Stalen zittende achtbaan
Een achtbaan waarbij je in de treintjes zit en waar je benen de bodem raken. Dit zijn de klassieke achtbanen en de meeste gebruiken deze soort. Als er in een stalen zittende achtbaan inversies zijn praten mensen vaak over een steel multiloop coaster. Afhankelijk van de hoogte wordt zo een achtbaan ook wel een hyper coaster (45 tot 70 meter), een giga coaster (+90 meter) of Strata coaster (+100 meter) genoemd.
Omgekeerde achtbaan
Dit is de meeste populaire type achtbaan. Hierbij hangen de treintjes onderaan de baan en hangen de benen los. Vekoma noemt dit ook wel een 'suspended looping coaster'.
Hangende achtbaan
Gelijkaardig met de omgekeerde achtbaan. Het enige verschil is dat dit type geen inversies heeft en de verschillende delen van de trein afzonderlijk van elkaar heen- en weer bewegen. Ook hangen de benen niet los. Deze rusten namelijk op een bodem.
Bodemloze achtbaan
Dit kan je vergelijken met een sitdown coaster. Het verschil is dat de trein geen bodem heeft en de benen los hangen. Het is uitgevonden door constructeur B&M en dit is de enige die dit model toepast op hun achtbanen.
Vertical drop coaster
Dit is een achtbaan waarbij de trein een verticale drop van 90 graden maakt. Het zijn meestal vrij hoge achtbanen en de treinen bestaan meestal uit 3 rijen met tot 10 personen op een rij. Dit is afhankelijk van de fabrikant en verschilt per achtbaan. Constructeur B&M heeft de meeste van deze achtbanen gemaakt. De spanning van de achtbaan wordt opgedreven door de trein vlak voor de val naar beneden enkele seconden af te remmen zodat passagiers naar de diepte kijken. Het komt steeds vaker voor dat er inversies worden toegepast of een 'water splash' element.
Vliegende achtbaan
Vliegende achtbanen worden gebruikt om mensen het gevoel van vliegen te geven. De passagiers vertrekken uit het station in liggende of hangende positie. Tijdens de rit die inversies bevat kan de trein zowel boven als onder de baan rijden. Bij deze achtbaan wordt vaak gebruik gemaakt van een 'pretzel loop'.
Staande achtbaan
Een staande achtbaan is een achtbaan waarbij de passagiers rechtstaan in de trein. Meestal zijn er ook inversies in het traject.
Vierdimensionale achtbaan
Dit is een van de vrij nieuwere type achtbanen. Er zijn wereldwijd maar een paar installaties van de achtbaan. De trein die gebruikt wordt is een speciale type trein waarbij de passagiers niet op naar aan de zijkanten van de rails zitten. De trein kan bij een vliegende zowel aan de binnenkant als buitenkant van de rails rijden, maar bij de vierdimensionale achtbaan draaien de passagiers zelf ook nog eens rond hun as.
Bobslee achtbaan
Bij een bobslee achtbaan moet het lijken alsof je in een echte bobslee zit. De wielen zijn niet gehecht aan een rails dus kan de trein vrij rond bewegen over de baan.
Wilde muis achtbaan
Een wilde muis achtbaan is een achtbaan die bestaat uit allerlei opeenvolgende haarspeldbochten zonder enige vorm van kromming tijdens de bochten. Ook zijn er verschillende vallen tijdens de baan. De treinen zijn meestal 2x2 personen achter elkaar. Dit is een van de meest gehate achtbanen vanwege de constante pijn in je zij vanwege de bochten dit je mee trekken.
Water achtbaan
Een water achtbaan is een vrij nieuw type achtbaan net als de vierdimensionale achtbaan. Je neemt plaats in een achtbaantrein, meestal in de vorm van een boot, die ook als een boot kan dienen. De achtbaan is meestal een rustig stukje varen, een snel achtbaan gedeelte en dan een grote splash in het water.
Spinning Coaster
Een spinning coaster is een achtbaan waar de treintjes tijdens het traject rond hun as kunnen draaien zodat mensen de weg kwijt raken. De passagiers zitten altijd met twee naast elkaar rug aan rug. Ook zijn er versies met grotere treinen waarbij ronddraaien iets gelimiteerd wordt.
Overdekte achtbaan
Deze achtbanen zijn compleet overdekt. Doordat passagiers de achtbaan niet kunnen zien is de verrassing groter. Meestal is het op het station nog licht en is het als je de baan in gaat helemaal donker. Wel zijn er vaak talloze felle lichtjes en geluidseffecten aanwezig. De bekendste Nederlandse indoor achtbaan is De Vogelrok in de Efteling.